Niezbędnym składnikiem diety każdego organizmu ludzkiego są, okryte złą sławą, być może niesłusznie być może słusznie, tłuszcze. Dzięki lipidom (tłuszcze – zwyczajowa nazwa lipidów) nasz organizm generuje bardzo dużo energii z niewielkiej ilości pokarmu, wytwarza ciepło, lepiej przyswaja niektóre witaminy. Wielu dietetyków i lekarzy zwraca szczególną uwagę na tłuszcze. Dlaczego? Przede wszystkim ze względu na ich dwulicowość. Tłuszcze w ograniczonych i odpowiednio wyważonych ilościach są niezbędne każdemu człowiekowi do prawidłowego funkcjonowania jego organizmu, jednakże ich nadmiar, zwłaszcza nadmiar nierozważnie wybranego tłuszczu, może doprowadzić do licznych, uciążliwych chorób. Dlatego tak ważne jest mądre dobieranie tłuszczów w diecie, zwracanie uwagi na ich pochodzenie, które ma ogromne znaczenie.
Czym są tłuszcze?
Tłuszcze to związki organiczne składające się z pierwiastków i wiązań między nimi powstałymi. Pierwiastki te to węgiel, wodór i tlen. Skoro wiemy już z czego się składają warto wiedzieć również, że istnieją różne rodzaje takich związków. Przede wszystkim tłuszcze dzieli się ze względu na ich pochodzenie, albo zwierzęce albo roślinne, ale niemniej ważne jest rozróżnianie ich ze względu na ilości wiązań występujące między pierwiastkami. Tłuszcze, w których pojawiają się podwójne wiązanka pomiędzy niektórymi atomami węgla, to tłuszcze nienasycone. Te, które mają tylko pojedyncze wiązania między tymi atomami to tłuszcze nasycone. Tłuszcze nasycone pochodzą głównie od zwierząt, z kolei nienasycone to z reguły produkty pochodzenia roślinnego. Kwasy tłuszczowe nasycone można znaleźć między innymi w smalcu, maśle, czy tłustym mleku. Kwasy tłuszczowe nienasycone pochodzą głównie z olei roślinnych lub orzechów. Skoro są tak podzielone a ich budowa tak odmienna to muszą mieć zdecydowanie odmienny wpływ na organizm. Tłuszcze nasycone to te, które spożywane w nadmiarze negatywnie przyczyniają się naszemu organizmowi. Wymieniając ich zalety można równie dobrze podawać zalety działania tłuszczów nienasyconych, które nie przyczyniają się w tak dużym stopniu do rozwoju miażdżycy czy cukrzycy. Warto wiec zastanowić się czy nie lepiej darować sobie tłuste potrawy przygotowywane na tłuszczu martwych zwierząt i przerzucić się na np. oliwę z oliwek. Jeśli nie dla tych krzywdzonych zwierząt to może chociaż dla samego siebie.
Tłuszcze zwierzęce
Kwasy tłuszczowe pochodzenia zwierzęcego należą do grupy tłuszczów nasyconych. Ich nadmiar w diecie powodować może problemy z układem krążenia. Jakie problemy? Przede wszystkim miażdżyca, która dotyka przeważnie ludzi po 50 roku życia. Pamiętajmy jednak, choroba ta rozwija się już we wczesnym dzieciństwie. Wpajanie dzieciom złych nawyków żywieniowych, czyli słodkie kluseczki na grubej ilości masła lub inne potrawy przygotowywane na np. smalcu, to nie najlepsze rozwiązanie dla dziecka (dziecięce zapotrzebowanie na tłuszcz ogólnie jest bardzo małe). Miażdżyca to bardzo poważna choroba cywilizacyjna, na którą cierpi bardzo wielu Polaków, statystyki podaje się w milionach. Kwasy tłuszczowe nasycone spożywane w małych, kontrolowanych ilościach mogą być składnikiem diety osoby spożywającej mięso ale należy pamiętać, że wszystkie dobrotliwe działania tłuszczy zwierzęcych można znaleźć korzystając z tych roślinnych zamienników i oszczędzić i sobie i niczemu winnym zwierzętom cierpienia.
Tłuszcze roślinne
Tłuszcze pozyskiwane z roślin odznaczają się zwłaszcza tym, że świetnie zastępują tłuszcze zwierzęce w kuchni i pozytywnie wpływają na ludzki organizm. Kwasy tłuszczowe pochodzenia roślinnego charakteryzują się swoimi podwójnymi wiązaniami między niektórymi cząsteczkami węgla. Dlatego nazywa się je tłuszczami nienasyconymi. Zwykle są to tłuszcze w formie płynnej. Zastępowanie tłuszczów zwierzęcych roślinnymi pomoże obniżyć poziom cholesterolu we krwi. Tłuszcze roślinne stosowane w odpowiednich ilościach regulują jego poziom w organizmie. Niezbędnymi kwasami tłuszczowymi dla odpowiedniego rozwoju i funkcjonowania człowieka są kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Nasz organizm nie jest w stanie ich wyprodukować wiec musimy dostarczać je sobie przez pokarm lub w tabletkach. Oczywiste jest, że głównym źródłem kwasów omega są ryby i owoce morza. W jakich jeszcze pokarmach znajdziemy te związki jeśli nie spożywamy tego typu produktów? Wtedy wprowadzić należy do swojej diety takie tłuszcze jak olej lniany (można sięgnąć po zmielone siemię lniane), popularny w Polsce olej rzepakowy lub mniej rozpowszechniony olej sojowy. Innym produktem, który może być traktowany jako zdrowa przekąska a tym samym zapewnić nam odpowiednich minerałów, są orzechy włoskie. Odpowiednia suplementacja może się okazać w każdym razie niezbędna. Przede wszystkim powinny po nią sięgać osoby osłabione rożnego rodzaju chorobami, czy karmiące piersią. Jak już zostało wspomniane tłuszcze roślinne występują głównie w formie płynnej. Utwardzone (uwodornione) tłuszcze roślinne to „tłuszcze trans”. Tego typu produkt traci wszystkie swoje dobre właściwości i staje się swoim zupełnym przeciwieństwem. Stosowanie tych tłuszczy w diecie może doprowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2 i tak jak tłuszcze zwierzęce pogarszają stan układu sercowo-naczyniowego. Nie są to produkty korzystne dla człowieka a produkowane są tylko dlatego, że zabieg taki zwiększa ich wytrzymałość, nic więcej.
Czas na mądry wybór!
Wady tłuszczów pochodzenia zwierzęcego łatwo zniwelować sięgając po produkty pochodzenia roślinnego lub odpowiednio dobrane suplementy diety. Roślinne kwasy tłuszczowe nie tylko urozmaicą dietę ale również poprawią stan zdrowia i samopoczucie. Roślinne zamienniki dzięki temu, że są o wiele łagodniejsze nie doprowadzają do ociężałego uczucia po spożytym posiłku. Jest to wybór łatwy i oczywisty. Zbilansowana lekka dieta wegetariańska może zapewnić spokojne i długie życie a takie małe szczegóły to duży krok w pierwszą stronę do lepszego jutra i lepszego siebie!
