Weganizm to nie tylko dieta, ale styl życia. Aby móc nazwać się weganinem należy zmienić nie tylko swoje przyzwyczajenia żywieniowe, ale zweryfikować każdy aspekt swojego życia. Weganie nie korzystają z niczego co mogło powstać z jakichkolwiek odzwierzęcych składników. Zasada ta tyczy się także najmniejszych części naszych ciuchów, mebli, kosmetyków oraz butów. Buty to bardzo ważna część naszej garderoby. Bez odpowiednich butów nie zajdziemy za daleko, cały dzień będzie zmarnowany, bo to głównie one zapewnić nam mają komfort. Wiele osób, w trakcie kupowania i wybierania obuwia, zwraca szczególną uwagę na wygodę i ich wygląd. Mało z nas zdaje sobie sprawę, że prawie zawsze wszystkie pary butów w szafie, którymi dysponujemy, powstały kosztem życia wielu zwierząt.
Buty tradycyjnie
Tradycyjne buty, które zalewają półki wielu sklepów, zwykle od góry do dołu, od najmniejszej do największej swojej części złożone są z materiałów pochodzenia zwierzęcego. Każdy but składa się z: wierzchniej części, wkładki, podeszwy, zapiętki, sznurowadeł, a wszystko sklejone jest zwykle klejem.
Wierzchnia część obuwia to to co widzimy gołym okiem z daleka. Zwykle wyrabiana jest ze skóry, zamszu tudzież jakiegoś innego materiału. Skóry używane do produkcji buta zwykle są pochodzenia zwierzęcego, dla których pozyskania trzeba uprzednio zabić zwierzę. Zamsz to także skóra odzwierzęca – zwykle owcza, jak widać do produkcji tego typu warstwy wierzchniej także należy uprzednio pozbawić życia.
Wkładka to ta część buta, która wyjątkowo często produkowana jest ze składników pochodzenia zwierzęcego. Najczęściej ze skóry lub wełny, zwłaszcza w obuwiu zimowym. Wygodna i oddychająca wkładka to podstawa wygodnego buta, czy zawsze produkowana musi być z martwych zwierząt? To już inna kwestia, bo oczywiście – nie.
Aby but się dobrze nosił i długo służył to musi mieć wytrzymałą podeszwę. Zwyczajne buty zwykle polegają na podeszwie syntetycznej, czyli w szerokim pojęciu wegańskiej. Najczęściej do produkcji podeszwy wykorzystuje się takie syntetyki jak poliuretan lub kauczuk.
Mimo że podeszwy przeważnie wytwarzane są z syntetycznych lub roślinnych składników, nie znaczy to, że z innymi częściami buta też już będzie tylko z górki. Zapiętka wewnętrzna to ta część buta, która ma zabezpieczać pięty przed obcieraniem i powstawaniem uszkodzeń naszej skóry. Jest to więc kluczowy element obuwia, który gwarantować ma użytkownikowi całkowity komfort. Zapiętki wewnętrzne produkuje się głównie ze skóry. Aby weganin mógł zdecydować się na zakup buta, zapiętka, czyli ta mała zaledwie kilku centymetrowa część wybranego obuwia, w żadnym wypadku nie może być wyprodukowana ze skóry zwierzęcej.
Sznurowadła to coś co nie powinno spędzać nikomu snu z powiek. Niestety, ta bardzo istotna część naszego codziennego obuwia bardzo często pokrywana jest przez wielu producentów tej części garderoby woskiem – zwykle pszczelim.
Najmniej dostrzegalny element każdego buta to klej. Klej jest podporą naszych butów, to dzięki niemu nie rozlatują się one na kawałeczki. Im lepszy klej, tym dłużej buty nam posłużą, bo nie będą tak łatwo ulegać zniszczeniu. Kleje, które trzymają but razem to zwykle kleje z dodatkiem substancji pochodzenia zwierzęcego, np. klej kazeinowy (kazeina to białko znajdujące się w mleku krowim), klej żelatynowy (żelatyna to białko zwierzęce pozyskiwane z kolagenu) lub klej glutynowy (glutyn to białko zwierzęcej tkanki łącznej). Klej znajduje się praktycznie w każdej części buta, łączy wszystko razem w całość.
I w ten sposób podsumowaliśmy produkcje buta wykazując, że każda jego cząstka może być pochodzenia zwierzęcego, przez co zdecydowana większość butów sprzedawanych na rynku absolutnie nie nadaje się do noszenia przez wegan.
Wegańskie obuwie
Z czego więc powinno się składać idealne wegańskie obuwie? Zacznijmy od spodu. Podeszwa w wegańskim obuwiu już wiemy, że powinna składać się z takiego tworzywa jak w pełni syntetycznej gumy, poliuretanu lub kauczuku.
Wegańska wkładka do buta może być wykonana z np. płótna, skóry syntetycznej lub pianki. Zapiętka, która jest wegańska, stworzona być może z takich samych tworzyw jak wegańska wkładka do buta. Ważne jest to aby była ona miękka i dopasowująca się do kształtu stopy.
Wierzchnia warstwa buta to niezwykle ważny element spełniający zarówno funkcje estetyczną jak i zapewniającą komfort, dlatego istotne jest to, żeby była ona wykonana z odpowiednich substancji pozwalających w pełni cieszyć się noszeniem buta bez żadnych przykrych przygód. Wierzchnia warstwa wegańskich butów stworzona być może ze skory syntetycznej, lnu, płótna, różnego rodzaju tkanin np. bawełny (ale nie wełny!!).
Sznurowadła w butach, które chcemy nazwać wegańskimi, nie mogą być pokryte pszczelim woskiem. Wosk ten często wykorzystywany jest również do impregnowania obuwia.
Klej, jak już zostało uprzednio wspomniane, to bardzo istotny element buta. Element w prawdzie niewidoczny, ale spajający całą konstrukcję w całość. Wegańskie buty nie mogą zawierać kleju żelatynowego, kazeinowego ani glutynowego. Uważać niestety należy na fakt, że często nawet do kleju pochodzenia roślinnego dodaje się kwas stearynowy – dostępny jest w wersji roślinnej oraz odzwierzęcej. Niestety prawda jest taka, że wielu producentów nie jest do końca pewnych czy kleje używane do sklejenia ich butów są wegańskie. Skład kleju często pomijany jest w spisie składu buta, ponieważ sam producent nie zna tego składu.
Buty wegańskie to nie od razu buty ekologiczne
W pierwszym artykule, który pojawił się na naszej stronie, poruszyliśmy temat wegańskich kosmetyków i udowodniliśmy, że produkty wegańskie wcale nie muszą być produktami ekologicznymi. Różnica jest zasadnicza – wyrób ekologiczny produkuje się w taki sposób, aby ograniczyć wpływ produkcji, użytkowania oraz utylizacji na środowisko. Produkt wegański z kolei nie może mieć żadnych składników pochodzenia zwierzęcego, nie może być testowany na zwierzętach, niektórzy też uważają, że produkt wegański nie może powstać ze składników modyfikowanych genetycznie. Jak więc widać eko i wege to nie synonimy. Produkt wegański może być produkowany w taki sposób, który szkodzi środowisku, a produkt ekologiczny może zawierać składniki pochodzenia zwierzęcego.
Jakie marki butów są wegańskie?
Wiele potężnych producentów obuwia oferuje wegańskie linie lub zapewnia, że cały oferowany przez nich asortyment nie jest produkowany ze szkodą dla jakichkolwiek zwierząt.
Wegańskie linie butów oferowane są przez np. Nike, Reebok (wegańska linia butów Reeboka jest także eco-friendly) lub Vagabond. Wiadomo także, że z większych producentów obuwia sportowego to właśnie Vans cieszy się zaufaniem wielu wegan. Adidas natomiast puścił ekologiczną linię butów.
Jeżeli jednak nie jesteśmy pewni, czy wybrana przez nas para upragnionych butów jest w pełni wegańska, warto zajrzeć na stronę www.peta.org. PETA prowadzi wiele spisów wegańskich marek – nie tylko obuwniczych. Jeżeli więc kiedykolwiek będziecie mieli wątpliwości, czy kupowane przez was ubrania, buty, tudzież kosmetyki są wegańskie oraz cruelty free sprawdźcie to na oficjalnej stronie PETA
