Na zespół jelita drażliwego cierpi duża część społeczeństwa. Zdiagnozowane przypadki to aż 5-10% społeczeństwa Polskiego. Nadpobudliwość jelita grubego (czyli zespół jelita drażliwego) to schorzenie prawdopodobnie o wiele bardziej powszechne. Ogromna ilość przypadków pozostaje niezdiagnozowana. Powodów ku temu jest wiele, np. nieświadomość, stereotypy związane z chorobą, źle postawiona diagnoza. W celu leczenia zespołu jelita wrażliwego zdecydować się trzeba na podjęcie odpowiedniej diety, zmianę przyzwyczajeń żywieniowych, a nawet zmodyfikowanie stylu życia. Farmakoterapia przynosi rezultaty jedynie jeżeli pacjent jest w stanie zmienić swoje nawyki żywieniowe.
Zespół jelita drażliwego to przypadłość, której nie da się do końca uleczyć, a jej diagnoza jest trudna. Wiele osób nigdy nie zwraca się z takim problemem do lekarza. Jeżeli ktoś boryka się z objawami wskazującymi na zespół jelita drażliwego, powinien udać się do lekarza oraz zmodyfikować swój jadłospis. W tym artykule przyjrzymy się zaleceniom dietetycznym związanym z leczeniem objawów nadpobudliwości jelita grubego.
Zespół jelita drażliwego – objawy i leczenie
Zespół jelita drażliwego to schorzenie dotykające znaczną część społeczeństwa. Niewielki procent decyduje się jednak na zgłoszenie swoich przypadłości lekarzowi i dokonanie prawidłowej diagnozy. Dlaczego tak jest? Zespół jelita drażliwego przez długi czas uważany był za „bujdę”. Statystycznie z nadpobudliwością jelita grubego częściej borykają się kobiety. Dlatego choroba uznawana była za wymysł, panikowanie i przesadne histeryzowanie. Do dzisiaj, nie każdy decyduje się na podróż do lekarza, nawet z niezwykle dolegliwymi bólami brzucha. Niektórzy nawet nie wpadną na pomysł, że ich dolegliwości wynikają z choroby.
Objawy zespołu jelita drażliwego
Warto wyróżnić różne postaci, pod jakimi przejawia się zespół jelita wrażliwego i potencjalne objawy choroby. Wiodącym objawem są silne skurcze brzucha, kujący ból w okolicach brzucha, wzdęcia, problemy z wypróżnianiem. Rozróżnia się: zespół jelita drażliwego z biegunką, zespół jelita drażliwego z zaparciami oraz zespół jelita drażliwego mieszany (występuje zarówno biegunka i zaparcia, w podobnej mierze). W niektórych przypadkach pojawiają się także wymioty.
Przyczyny występowania zespołu jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego nadal bardzo ciężko jednoznacznie zdiagnozować. Jest to choroba dość tajemnicza, badania nad nią w dalszym ciągu są prowadzone. Z biegiem czasu poznawane są jej nowe aspekty. Ciężko lekarzom odkryć więc przyczynę choroby. Najczęściej przyczynami tymi są: przebyte infekcje układu pokarmowego, nieprawidłowa flora jelitowa, dysfunkcja pracy jelit, czucia trzewnego oraz osi jelito-mózg. Równie często wpływ na rozwój choroby mają uwarunkowania genetyczne, nieprawidłowa dieta i nietolerancja pokarmowa.
Diagnoza i leczenie zespołu jelita drażliwego
Jak widać przyczyn rozwoju zespołu jelita drażliwego jest wiele, niektóre z wypisanych powyżej przyczyn choroby są ciężkie do odkrycia. Dlatego też leczenie tego zjawiska często polega jedynie na uśmierzaniu jego objawów.
Leczenie zawsze zaczyna się od postawienia prawidłowej diagnozy. By jej dokonać, lekarz musi przeprowadzić dokładny wywiad z pacjentem i poznać wszystkie szczegóły dotyczące męczących go objawów. Wywiad z pacjentem to podstawa do postawienia prawidłowej diagnozy. Dlatego decydując się na wizytę u lekarza należy dokładnie przemyśleć swoje objawy, mówić zgodnie z prawdą oraz dokładnie opisać swoje odczucia. Lekarz rozważy wszystkie opcje diagnozy, może zlecić dodatkowe badania.
Leczenie zespołu jelita drażliwego odbywa się przy pomocy odpowiednich medykamentów oraz doborze właściwej diety, a także zmianie stylu życia pacjenta. Leki mają za zadanie uśmierzyć ból, powstrzymać skurcze, biegunkę lub zaparcia. W terapii wykorzystuje się także probiotyki. Kluczowym elementem jest jednak właściwie skomponowana dieta, oraz, wcześniej już wspomniana, zmiana stylu życia.
Dieta rekomendowana przy zespole jelita drażliwego
Dieta to podstawa leczenia zespołu jelita drażliwego. Samo stosowanie właściwych medykamentów może nie być wystarczające dla uśmierzenia objawów.
Prawidłowa dieta, dla osób z zespołem jelita wrażliwego, to przede wszystkim dieta bogata w zdrowe tłuszcze roślinne. Osoby cierpiące na nadpobudliwość jelita grubego zrezygnować powinny z tłuszczów zwierzęcych, np. masła, smalcu, tłustego mięsa. Nie powinny sięgać po produkty z wysoką zawartością tłuszczy trans. Mogą natomiast cieszyć się orzechami oraz olejami pochodzenia roślinnego. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat tłuszczy roślinnych, zapraszamy do lektury naszego wcześniejszego artykułu na ten temat. (link do artykułu: dlaczego tłuszcze roślinne są lepsze?)
Mowa była o zmianie stylu życia. Właśnie więc zmierzamy do wytłumaczenia na czym ma ona polegać. Przede wszystkim pacjent powinien spożywać regularne, małe i częste posiłki, np. 5 posiłków dziennie co 3 godziny, w podobnych godzinach każdego dnia. Posiłków nie należy spożywać w stresie, ani na szybko.
Osoba z zespołem jelita wrażliwego skusić się powinna także na spożywanie posiłków gotowanych na parze, duszonych, gotowanych w wodzie. Raczej unikać należy produktów smażonych. O wiele lepiej układ pokarmowy będzie reagować na produkty lekkostrawne. Objawy nie powinny być wtedy tak dolegliwe. Na temat tego, jak najlepiej przygotowywać warzywa napisaliśmy już wcześniej artykuł, zapraszamy do lektury.
Wiele osób z zespołem jelita drażliwego zdecydować się musi na odstawienie nabiału. Dlaczego? Schorzenie to bardzo często wiąże się z nietolerancją laktozy. Dlatego należy unikać mleka i produktów mlecznych. Lepiej zastąpić je mlekiem kokosowym oraz jogurtami z mleka kokosowego. Zdecydować się można także na picie mleka migdałowego i ryżowego. Jeśli nie wiesz jakie mleko roślinne będzie dla Ciebie najbardziej odpowiednie, to koniecznie zajrzyj do naszego wcześniejszego artykułu. (link do artykułu o tym które mleko roślinne najlepiej wybrać)
W zespole jelita drażliwego ograniczyć się powinno spożywanie alkoholu. Badania nie wskazują jednoznacznie, że należy zrezygnować z jego spożywania, ale powszechnie wiadomo, że wpływa on negatywnie na pracę układu pokarmowego.
Przestrzeganie low FODMAP
Wszystkie zalecenia dietetyczne wypisane powyżej są niezwykle istotne, w procesie leczenia zespołu jelita drażliwego. Ale skąd tak dokładnie wiadomo co można, a czego nie można jeść cierpiąc na dane schorzenie?
Low FODMAP to dieta polegająca na spożywaniu produktów ubogich w fermentujące mono-, di-, oligosacharydy, a także poliole. Produkty bogate w te związki często powodują wzdęcia, spożywanie ich w dużej ilości powodować może częste i uporczywe bóle brzucha u osób zmagających się z zespołem jelita drażliwego. Aby prawidłowo przeprowadzić eliminację żywności high FODMAP, należy skonsultować się z dietetykiem. Samodzielne rozporządzanie swoją dietą przy zespole jelita drażliwego może okazać się nieskuteczne w leczeniu schorzenia.
Produkty, których unikać należy na diecie low FODMAP to: produkty o dużej zawartości fruktozy, laktozy, polioli oraz oligosacharydów. Czyli należy unikać owoców takich jak jabłka, gruszki, arbuzy, brzoskwinie oraz owoce suszone. Z warzyw zrezygnować należy ze spożywania, np. czosnku, cebuli, szparagów, brokułów, kalafiora oraz kapusty. Unikać należy także roślin strączkowych oraz niektórych zbóż, słodyczy, słodzików i miodu. W celu ułożenia dopasowanego do osoby i jej indywidualnych potrzeb jadłospisu skonsultować się należy z lekarzem oraz dietetykiem.
