Żyjemy w takich czasach, kiedy w wyniku chronicznego stresu zaczynamy cierpieć na poważne choroby. Stres odbija się na naszym zdrowiu na wiele sposobów. Zakłucia pracę wszystkich układów. Problem stresu w społeczeństwie jest szeroko bagatelizowany. Rzadko zwraca się uwagę na jego przyczynę, jeszcze rzadziej decydujemy się na jej wyeliminowanie z naszego życia, często okazuje się to niemożliwe. Dlatego też stres i wszystkie jego skutki są bagatelizowane.
Niewątpliwie stresu, w XXI wieku, nie da się całkowicie wyeliminować z życia człowieka. Jest on nam potrzebny i do pewnego momentu jego odczuwanie może być zdrowe. Niestety, obecnie odczuwamy do zdecydowanie za dużo i za często, prawie bez przerwy. Odbija się to na naszym zdrowiu. Bardzo często, skutki stresu odczuwamy pod postacią problemów z sercem, układem nerwowym, zaburzeniami psychicznymi oraz problemami z układem trawienia.
Wpływ stresu na proces trawienia jest dość znaczny, warto więc wiedzieć z czego to wynika, jak temu zapobiegać oraz jaką dietę stosować, aby dolegliwości nie spowalniały naszego rytmu życia.
Czym jest stres?
Na to wręcz filozoficzne pytanie, istnieje prosta i naukowa odpowiedź. Najprościej to ujmując – stres to reakcja organizmu na pewne zdarzenia w życiu człowieka. Zdarzenia, które dla organizmu ludzkiego mogą wydawać się trudne, skomplikowane do przeanalizowania i poradzenia sobie z nimi. Krótkotrwały i zdrowy stres powinien mobilizować do działania, a nawet napawać kreatywnością i podekscytowaniem.
Niestety, ilość stresu w życiu współczesnego człowieka jest zdecydowanie za duża. Ludzki organizm nie radzi sobie z taką ilością stresorów na raz. Dlatego występuje zjawisko dystresu. Dystres wpływa na człowieka demotywująco, nie nadąża on z radzeniem sobie ze stresującymi sytuacjami i wpada w poczucie lęku, zagubienia, jego działania robią się bardziej chaotyczne. Długotrwały dystres odbija się bardzo wyraźnie na zdrowiu.
Najczęstszymi i największymi stresorami w życiu człowieka obecnie jest obawa o rodzinę i pracę. To te obawy stanowią prawie 70% naszych zmartwień, do tego dochodzi stres i obawa o zdrowie oraz finanse. Przy czym stres i jego przyczyny to zjawisko subiektywne. Co jednego może stresować do poziomu wewnętrznego paraliżu, inna osoba może się nimi w ogóle nie przejąć.
Wpływ stresu na zdrowie
Ustaliliśmy już, że wpływ stresu na zdrowie jest szkodliwy. Na co jednak wpływa on w najbardziej znaczący sposób i jakie choroby z niego wynikają?
Przede wszystkim chroniczny stres atakuje układ krążenia, nerwowy oraz układ pokarmowy. Oczywiście długotrwały i silny stres niszczy równowagę pracy organizmu ludzkiego w każdym aspekcie, może obniżać odporność, wpływać na wygląd oraz pracę układu rozrodczego, hormonalnego, a nawet ruchowego.
Długi stan dystresu powoduje częste migreny, problemy z ciśnieniem, duszności, lęki, problemy ze snem, zaburzenia cyklu miesiączkowego, trudności w utrzymaniu ciepłoty ciała, kołatanie serca, dreszcze i zimne poty, a także różne i bardzo dotkliwe problemy z jelitami.
Wszystkie te objawy chronicznego stresu powinny alarmować nas o tym, że poważnie szkodzimy swojemu organizmowi. Jeżeli nie podejmiemy żadnych kroków, aby zaradzić temu problemowi, objawy mogą przerodzić się w konkretne choroby. Choroby powodowane przez stres to między innymi nadciśnienie tętnicze, zespół jelita drażliwego, choroby serca, zawał, zapalenie jelit, zmiany skórne, depresja, wrzody żołądka.
Wpływ stresu na proces trawienia
Stres bardzo mocno wpływa na przebieg procesu trawienia, pracę jelit, zaburzenia łaknienia. Na każdym odbija się także inaczej. Niektóre osoby zajadają stres, inne nie są w stanie przełknąć nawet jednego kęsa. Jedni cierpią na biegunkę, a inni na zaparcia. Bardzo popularne problemy trawienne wynikające ze stresu (choć czasem nie zdajemy sobie sprawy z tego, że pojawiają się właśnie ze względu na stres) to zgaga, oraz wzdęcia!
Stres wywołuje przede wszystkim skurcze przewodu pokarmowego oraz nieprawidłowe wydzielanie enzymów trawiennych co utrudnia przemieszczanie się pokarmu w jelitach, a także prowadzi do zgagi oraz wzdęć. Kłopoty z wypróżnieniem są bardziej złożone i motywowane są zarówno czynnikami fizjologicznymi jak i psychologicznymi.
Ze względu na szybkie tempo życia często rezygnujemy z niektórych posiłków, później zajadamy się spożywając zbyt duże porcje, jemy szybko i bezrefleksyjnie. Czasami przez cały dzień powstrzymujemy się od skorzystania z toalety ze względu na natłok pracy i obowiązków, aż w końcu naturalny odruch i uczucie potrzeby skorzystania z toalety ustaje. Prowadzi to do poważnych zaburzeń z wypróżnieniem. Dlatego, w tym wypadku, bardzo ważne jest przestrzeganie godzin i ilości zjadanych posiłków. Nie należy także wstrzymywać potrzeby skorzystania z toalety, kiedy tego naprawdę potrzebujemy. Zaparcia to bolesny problem, który może trwać nawet kilka dni. Jeżeli nie ustaje po 3 dniach, a w ewentualnym stolcu pojawia się krew lub wypróżnianie się jest skrajnie bolesne, należy niezwłocznie udać się do lekarza.
Innego rodzaju zaburzeniem wypróżniania jest biegunka. Dotyka ona osoby, u których w wyniku stresu, perystaltyka jelit jest zwiększona. Często mówi się, że jelita są drugim mózgiem człowieka, ponieważ zawierają one najwięcej, zaraz po mózgu, komórek nerwowych. Wszystkie nasze odczucia i humory często odbijają się i wynikają właśnie z pracy jelit. Z biegunką, jak i z zaparciami, w parze idą bóle brzucha. Jeżeli borykamy się z problemem biegunki przez kilka dni, także należy udać się do lekarza, aby zażegnać ten problem.
Długotrwałe utrzymanie takich problemów, może skutkować powstaniem wielu chorób, o których pisaliśmy powyżej. Silny stres, trwający zbyt długi okres czasu prowadzi do powstania wrzodów żołądka, pojawienia się zespołu jelita drażliwego, a także zapalenia jelit.
Dieta dla zestresowanych
Osoby będące pod wpływem silnego i długotrwałego stresu często borykają się z problemami układu pokarmowego, a także zwykle są osłabione. Niektóre ważne wartości odżywcze, pod wpływem stresu są wypłukiwanie z ich organizmu. Dlatego dieta takich osób powinna być bogata w minerały i witaminy, a zarazem lekkostrawna. Ważne jest także kiedy i jak te osoby spożywają swoje posiłki. Co, jak i kiedy powinno się jeść będąc narażonym na zbyt intensywny stres?
Będąc pod wpływem znacznego stresu warto zadbać o to, by czas spożywania posiłków był momentem relaksu. Należy na ten moment ograniczyć wpływ źródła stresu na nasze życie, można np. wyłączyć telefon lub go wyciszyć, wyjść z biura, wyłączyć telewizor lub udać się do swojego ulubionego miejsca/pomieszczenia. W miarę możliwości trzeba postarać się o regularne spożywanie posiłków, a także regulowanie porcji do swoich potrzeb.
Ważne jest to, by dostarczyć sobie dużej ilości witamin i minerałów. Pomogą one organizmowi w walce ze skutkami stresu, a także dostarczą nam energii, by stawić czoła swoim stresorom. Najważniejsze witaminy i minerały potrzebne zestresowanym osobom to: magnez, potas, żelazo, witamina D oraz witaminy z grupy B. Warto także zrezygnować z kawy do lub po posiłku i zdecydować się na filiżankę melisy.
Nie można zapominać o wygospodarowaniu minimum 15-30 minut w ciągu dnia na całkowity relaks i czas dla siebie. W tym czasie można medytować, iść na spacer, uprawiać jogę lub sport, wziąć relaksującą kąpiel lub poczytać książkę. Należy w tym czasie zrezygnować z używania elektroniki.
Przykładowy jadłospis osoby pod wpływem silnego stresu:
Śniadanie – smoothie z melisą, szpinakiem, truskawkami i malinami oraz pieczywo z serkiem kanapkowym, wędzonym łososiem i konfiturą z żurawiny
Przekąska – owsiane ciasteczko i owoc (np. banan, jabłko)
Obiad – pomidorowa zupa krem z pieczywem pełnoziarnistym oraz kasza z gotowaną marchewką, grochem i brokułami (można dodać grillowanego kurczaka lub grillowane tofu)
Deser – kilka kawałków gorzkiej czekolady (ponad 70%) oraz biszkopty
Kolacja – pieczywo pełnoziarniste z awokado oraz ziołowa herbatka.
Sposób na stres
Bardzo ciężko określić jeden konkretny sposób na radzenie sobie ze stresem, ponieważ każdy odczuwa go w indywidualny sposób. Jest jednak kilka uniwersalnych metod na radzenie sobie ze stresem na porządku dziennym.
Jeżeli jesteśmy pod wpływem silnego stresu, powinniśmy poświęcić kilka minut w ciągu dnia na relaks i wyciszenie. Trwać on powinien minimum 30 minut dziennie. W tym czasie należy odciąć się od wszelkiej elektroniki. Warto poświęcić go na uprawianie sportu lub jakąkolwiek formę wysiłku fizycznego, chyba że wykonywana przez nas praca wymaga od nas znacznego wysiłku, w czasie jej wykonywania. Osoby pracujące fizycznie, jako formę odstresowania mogą traktować czas spędzony w spoczynku.
Dla dzieci w wieku szkolnym, czasem relaksu także powinna być możliwość uprawiania sportu, ale również chwila spokojnego i statycznego wyciszenia.
Jeżeli naprawdę nie jesteśmy w stanie wygospodarować dłuższej chwili na codzienny relaks, jest wiele sposobów na oczyszczenie myśli w krótszym czasie.
W przeciągu 20 minut przerwy od pracy lub codziennych obowiązków, można zaparzyć i wypić ulubioną herbatę. Jeżeli mamy tylko 15 minut, poświęcić je można na poczytanie ulubionej książki lub gazety. Mając wyłącznie 10 minut, możemy rozprostować nogi i przejść się kawałek skupiając się na wyrównaniu oddechu. Jeżeli czas nas mocno nagli i możemy wygospodarować tylko 5 minut przerwy, możemy przymknąć na chwilę oczy i próbować oczyścić myśli.
Sposobów na szybką relaksację jest wiele. Nie zawsze potrzebujemy godziny czasu wolnego by chwilę odpocząć. Warto wykorzystywać każdą okazję w ciągu dnia na odrobinę relaksacji.
