Jest dużo szumu wokół przejścia na dietę bezglutenową, a wszyscy (od celebrytów po profesjonalnych sportowców) zachwalają korzyści z niej płynące. Warto jednak wspomnieć, że ten rodzaj diety nie jest przeznaczony dla wszystkich. W tym artykule postaramy się wyjaśnić ryzyko i korzyści związane z ograniczeniem glutenu oraz to, jak można opracować zdrowy plan żywieniowy, w czasie stosowania diety bezglutenowej.
Czym jest dieta bezglutenowa?
Dieta bezglutenowa wyklucza wszelkie produkty zawierające gluten, czyli białko występujące w pszenicy i kilku innych zbożach. Oznacza to spożywanie wyłącznie pełnowartościowej żywności, która nie zawiera glutenu, takiej jak owoce, warzywa, mięso i jajka, a także przetworzonej żywności bezglutenowej, takiej jak chleb bezglutenowy czy makaron.
Gluten może być używany jako środek wiążący i aromatyzujący, dlatego czasami można go znaleźć w żywności, w której się nie spodziewasz. Oprócz produktów spożywczych, takich jak pizza, makarony, płatki zbożowe i wypieki, gluten może znajdować się we wszystkim: od sosu sojowego i lodów po niektóre leki, produkty kosmetyczne i suplementy diety.
Niektórzy uważają, że bycie bezglutenowym oznacza niejedzenie węglowodanów, ale nie to to prawda. Wiele produktów spożywczych zawierających węglowodany, takich jak ryż, ziemniaki i fasola, nie zawiera glutenu.
Kto powinien stosować dietę bezglutenową?
Osoby z celiakią
Dieta bezglutenowa jest konieczna dla osób z celiakią (autoimmunologiczną odpowiedzią na gluten), która sprawia, że organizm atakuje jelito cienkie, powodując ból brzucha, nudności, wzdęcia lub biegunkę. Osoby z celiakią nie tolerują glutenu w żadnej postaci i muszą przestrzegać diety bezglutenowej.
Osoby z wrażliwością na gluten
Innym stanem, który może skłonić kogoś do wycofania glutenu z diety, jest nadwrażliwość na gluten bez celiakii, czasami nazywana nietolerancją glutenu. Ważne jest, aby nie zakładać, że podrażnienie przewodu pokarmowego jest tylko i wyłącznie jego wynikiem. Jeśli uważasz, że możesz mieć nietolerancję glutenu, zaleca się współpracę z lekarzem lub dietetykiem, aby dotrzeć do sedna objawów.
Nie ma testu na nietolerancję glutenu, więc możemy spróbować procesu eliminacji, Jest to tymczasowy plan żywieniowy, który eliminuje wiele pokarmów, które mogą podrażniać jelita, w tym produkty na bazie pszenicy. Jeśli źródłem podrażnienia jest gluten, można zauważyć złagodzenie objawów takich jak:
- Wzdęcia.
- Zaparcia lub biegunka.
- Zmęczenie.
- Gazy.
- Ból brzucha.
Osoby uczulone na pszenicę
Osoby z alergią na pszenicę powinny unikać niektórych pokarmów zawierających gluten, ale nie ze względu na sam gluten. Pszenica wyzwala odpowiedź immunologiczną w ich ciałach, co może powodować objawy, takie jak wysypka skórna, ból głowy lub kichanie. Mogą nadal jeść gluten z innych zbóż, w tym jęczmienia i żyta.
Czy na diecie bezglutenowej można schudnąć?
Osoby stosujące dietę bezglutenową często tracą na wadze, ale zwykle dzieje się tak dlatego, że rezygnują również z przetworzonej żywności i węglowodanów zawierających gluten. Jeśli przestaniesz jeść gluten, aby schudnąć, ważne jest, aby obserwować wielkość porcji, regularnie ćwiczyć i jeść dużo pełnowartościowych produktów, takich jak owoce, warzywa i chude białka.
Czy istnieje ryzyko związane z dietą bezglutenową?
Jeśli wyeliminujesz gluten z diety całkowicie, możesz zapomnieć o spożywaniu pełnowartościowych produktów pełnoziarnistych i pozyskiwanych z nich mikroelementów. Zapewnienie wystarczającej ilości produktów pełnoziarnistych w diecie jest szczególnie ważne, jeśli jesteś osobą podatną na choroby serca lub cukrzycę. Produkty pełnoziarniste mogą obniżyć poziom cholesterolu, a nawet pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi. Ponadto niektóre produkty zawierające gluten są źródłem ważnych witamin i minerałów, takich jak witaminy z grupy B, żelazo i magnez.
Należy pamiętać, że niektóre przetworzone produkty bezglutenowe zawierają duże ilości niezdrowych składników, takich jak sód, cukier i tłuszcz. Spożywanie tych pokarmów może prowadzić do przybierania na wadze, wahań poziomu cukru we krwi, wysokiego ciśnienia krwi i innych problemów. Tak więc etykieta bezglutenowa niekoniecznie sprawia, że żywność jest zdrowa.
Jeśli nie masz celiakii ani podrażnienia przewodu pokarmowego, zaleca się usunięcie z diety wysoko przetworzonej żywności zanim zrezygnujemy z glutenu. Dodaj więcej owoców, warzyw, pełnoziarnisty chleb lub makaron i chude białka. Wiele osób czuje się lepiej po prostu jedząc lepiej, a nie usuwając gluten.
Czy pojawią się symptomy odstawienia, jeśli zacznę jeść bezglutenowo?
Nie ma naukowych dowodów sugerujących, że ludzie faktycznie mogą źle zareagować na odstawienie glutenu. Jednak niektóre osoby zgłaszają: uczucie zawrotów głowy, nudności, uczucie skrajnego głodu, a nawet lęku i depresji, gdy nagle przechodzą ze spożywania dużej ilości glutenu do diety bezglutenowej. Objawy te zwykle ustępują po kilku tygodniach ale jeśli się utrzymują, porozmawiaj z lekarzem.
Jak rozpocząć dietę bezglutenową?
Jeśli chcesz wypróbować dietę bezglutenową, porozmawiaj z lekarzem lub dietetykiem. Mogą pomóc Ci zbudować zbilansowany plan żywieniowy, który spełni Twoje potrzeby.
